Alper Gezeravcı’nın Uzayda Yaptığı Propolis Deneyi

Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda gerçekleştirdiği deneylerden biri olan propolisin antibakteriyel etkisine yönelik çalışma, çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Deneyde, propolisin bazı bakteriler üzerinde antibiyotikten daha güçlü etki gösterdiği raporlandı.

Muş Bilim ve Sanat Merkezi’nde (BİLSEM) eğitim alan öğrenciler Zeynep Nehir Çamlıca, Dilşah İmran Avcı ve Baver Bedirhan Bingöl, öğretmenleri Birsen Geçer danışmanlığında, 2022 yılında “Propolisin Antibakteriyel Etkisi” adlı projeyi geliştirdi. Proje, TÜBİTAK Ortaokul Araştırma Projeleri Yarışması’nda dikkat çekti ve daha sonra Türkiye Uzay Ajansı tarafından uzay misyonuna dahil edilen 13 deney arasında yer aldı.

Uzayda Mikrobiyoloji Deneyi: Sonuçlar Umut Verici

Deneyde, propolisin mikro yerçekimi ortamında (uzay koşullarında) gram negatif bakteriler üzerindeki etkisi incelendi. Projenin koordinatörü Birsen Geçer, propolisin bazı bakterilere karşı antibiyotikten daha güçlü sonuçlar verdiğini, bazılarında ise antibiyotik ile benzer düzeyde etki gösterdiğini ifade etti.

“Deney düzeneğimizde kontrol ve deney gruplarımız vardı. Antibiyotiği kontrol grubu olarak kullandık. Uzaydaki sonuçlar da dünyadaki deneylerimize çok benzer çıktı,” diyen Geçer, projenin bilimsel açıdan çok yönlü katkılar sunduğunu belirtti.

Bilimsel ve Tıbbi Katkı Bekleniyor

Amaçlarından birinin, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki bakteri profilini ortaya koymak olduğunu söyleyen Geçer, bu sayede gelecekte astronotların karşılaşabileceği sağlık sorunlarına daha hızlı çözümler üretilebileceğini belirtti.

Ayrıca projeyle ilgili detaylı bilimsel analizlerin yapılacağı ve deneyin raporlarının TÜBİTAK’a sunulduğu, detayların kamuoyuyla da önümüzdeki dönemlerde paylaşılacağı ifade edildi.

Propolis Nedir?

Propolis, işçi arıların bitki gövdeleri, yapraklar ve tomurcuklardan topladığı maddeleri başlarındaki salgı bezleriyle birleştirerek oluşturduğu doğal bir bileşiktir. Antibakteriyel, antifungal ve antioksidan etkileri nedeniyle uzun süredir alternatif tıpta kullanılmaktadır.

Genç Bilim İnsanlarından Büyük Başarı

Projede yer alan ortaokul öğrencileri, uzayda yapılan bir bilimsel çalışmaya katkı sağlamış olmanın gururunu yaşarken, bilimsel düşünme becerileri ve özgüvenlerinin önemli ölçüde arttığını ifade etti. Öğretmenleri Birsen Geçer de öğrencilerinin somut bilimsel deneyimlerle tanışmasının eğitsel ve psikolojik açıdan büyük kazanımlar sunduğunu belirtti.

Sonraki Adım: Yeni Uzay Deneyleri ve Laboratuvar Çalışmaları

Propolise maruz bırakılan bakterilerin uzaydan getirilerek laboratuvar ortamında saklandığını belirten Geçer, ilerleyen dönemlerde bu bakterilerle yeni deneyler yapılacağını ve projenin uzun vadede uzay tıbbına katkı sağlayabileceğini söyledi.