Kriz havacılığın neresinden geçti?
Başbakanımızın kriz başlangıcındaki tabiri bunu alaya almak isteyenlere espri konusu olmuştu. Başbakan krizin Türkiye'yi teğet geçeceğini söylemişti. Ülkenin neresinden geçtiği başka ve daha büyük bir konu ama ben havacılığın neresinden geçtiğini anlatmaya çalışayım biraz.
Öncelikle, iş hacmi ve istihdam daraldığı için insanlar seyahat edemez oldu. Buna "Seyahatten vazgeçtiler" demek doğru değil. Çünkü, bir şeyden vazgeçmeniz bir tercihtir. Oysa insanlar iş yerlerini kapattıkları veya elemanları azaldığı ya da iş yapamaz oldukları için seyahat etmez, edemez oldular. Durum böyle olunca da tüm seyahatlerin büyük bir bölümünü oluşturan iş gezileri yok oldu.
Bunun dışında insanlar gelirlerini, işlerini kaybetme korkusuyla yaşadıklarından veya gerçekten ciddi bir bölümünün geliri düştüğü ya da işsiz kaldığı için keyif adına seyahat edemez oldular.
Bir bölümü ise herhangi bir sıkıntı yaşamamasına rağmen ortalıktaki bu durumu görerek seyahat etmekten vazgeçti. Yani tercihini seyahat etmemekten yana kullandı.
Oysa bu kitlenin kendisi için değişen bir durum olmamasını fırsat bilerek seyahat etmeye devam etmesi daha mantıklı olabilirdi. Çünkü her şey ucuzlamışken, tatil gezi ve bunlara bağlı seyahat imkanları önceki yıllara oranla daha ucuza satın alınıyorken bu fırsatı kaçırmamak gerekti.
Hatta nispeten daha tenha olması nedeniyle tatil yörelerinin eskiye oranla daha keyifli olduğu ve müşterinin el üzerinde tutulduğu bir dönemde olunması nedeniyle bu durumun atlanmadan değerlendirilmesi gerekirdi.
Ama olmadı.
Bence bu durumda havayollarının da kabahati var. Bu ortamda durumu tek ayan biraz Onur Air, ağırlıklı olarak da Pegasus Havayolları oldu.
Pegasus'un ilanları bir bombardıman gibi gelmeye başladı. İnsanları tasarrufa çağıran bu ilanlar yukarıda bahsettiğimin özümlenmiş halidir.
Onur Air de böyle bir ilan reklam kampanyasına başladığı anda kampanyayı sona erdirdi. Reklama yanaşmayan bu ürkek tavrı Onur Air bunu her yıl yapıyor. Bence sonunda yaptıkları reklamı olmadık zamanda kestikleri için gerçekleştirdiklerini de çöpe atmış oluyorlar.
Diğer şirketler ise olayı kavrayamadı bile. Bu krizi fırsata dönüştürecek ihtimalleri hesaplayamadılar. Pegasus'un kampanyaları ve reklamları sayesinde Atatürk Havalimanı'nın hemen dibinde oturan insanların Sabiha Gökçen'e kadar gidip Pegasus Havayollarıyla seyahat ettikleri bilgileri hiç de yabana atılır cinsten değil ve bence doğrudur da. Bu kafayla giderse kriz havayollarının hepsinden farklı geçer. Kiminden teğet, kiminden direkt.
Öncelikle, iş hacmi ve istihdam daraldığı için insanlar seyahat edemez oldu. Buna "Seyahatten vazgeçtiler" demek doğru değil. Çünkü, bir şeyden vazgeçmeniz bir tercihtir. Oysa insanlar iş yerlerini kapattıkları veya elemanları azaldığı ya da iş yapamaz oldukları için seyahat etmez, edemez oldular. Durum böyle olunca da tüm seyahatlerin büyük bir bölümünü oluşturan iş gezileri yok oldu.
Bunun dışında insanlar gelirlerini, işlerini kaybetme korkusuyla yaşadıklarından veya gerçekten ciddi bir bölümünün geliri düştüğü ya da işsiz kaldığı için keyif adına seyahat edemez oldular.
Bir bölümü ise herhangi bir sıkıntı yaşamamasına rağmen ortalıktaki bu durumu görerek seyahat etmekten vazgeçti. Yani tercihini seyahat etmemekten yana kullandı.
Oysa bu kitlenin kendisi için değişen bir durum olmamasını fırsat bilerek seyahat etmeye devam etmesi daha mantıklı olabilirdi. Çünkü her şey ucuzlamışken, tatil gezi ve bunlara bağlı seyahat imkanları önceki yıllara oranla daha ucuza satın alınıyorken bu fırsatı kaçırmamak gerekti.
Hatta nispeten daha tenha olması nedeniyle tatil yörelerinin eskiye oranla daha keyifli olduğu ve müşterinin el üzerinde tutulduğu bir dönemde olunması nedeniyle bu durumun atlanmadan değerlendirilmesi gerekirdi.
Ama olmadı.
Bence bu durumda havayollarının da kabahati var. Bu ortamda durumu tek ayan biraz Onur Air, ağırlıklı olarak da Pegasus Havayolları oldu.
Pegasus'un ilanları bir bombardıman gibi gelmeye başladı. İnsanları tasarrufa çağıran bu ilanlar yukarıda bahsettiğimin özümlenmiş halidir.
Onur Air de böyle bir ilan reklam kampanyasına başladığı anda kampanyayı sona erdirdi. Reklama yanaşmayan bu ürkek tavrı Onur Air bunu her yıl yapıyor. Bence sonunda yaptıkları reklamı olmadık zamanda kestikleri için gerçekleştirdiklerini de çöpe atmış oluyorlar.
Diğer şirketler ise olayı kavrayamadı bile. Bu krizi fırsata dönüştürecek ihtimalleri hesaplayamadılar. Pegasus'un kampanyaları ve reklamları sayesinde Atatürk Havalimanı'nın hemen dibinde oturan insanların Sabiha Gökçen'e kadar gidip Pegasus Havayollarıyla seyahat ettikleri bilgileri hiç de yabana atılır cinsten değil ve bence doğrudur da. Bu kafayla giderse kriz havayollarının hepsinden farklı geçer. Kiminden teğet, kiminden direkt.
