Uçuşta kapısı fırlayan Boeing 737 Max için üretim hatası tespiti

ABD Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu (NTSB), Alaska Airlines’ın 1282 sefer sayılı uçuşunda kapı tıkacı panelinin uçuştan dakikalar sonra yerinden fırlamasına yol açan kazanın, Boeing’in üretim hataları ve Federal Havacılık İdaresi’nin (FAA) yetersiz denetimi nedeniyle gerçekleştiğini açıkladı.

“Bu Kaza Asla Olmamalıydı”

NTSB Başkanı Jennifer Homendy, mürettebatın kazadaki kahramanca çabalarının ölümleri önlediğini belirtti, ancak “Mürettebat kahraman olmak zorunda kalmamalıydı. Çünkü bu kaza hiç olmamalıydı,” ifadeleriyle Boeing ve FAA’yı ağır şekilde eleştirdi.

Soruşturma, kapı tapasını sabitleyen dört cıvatanın üretim sırasında çıkarıldığını ve bir daha yerine takılmadığını ortaya koydu. Patlayan panel, gövdede 61 cm x 122 cm boyutlarında bir delik açarak kabinde dekompresyona neden oldu.

Uçakta Kaos: Oksijen Maskeleri Düştü, Nesneler Fırladı

Uçak, Portland, Oregon’dan kalkışından kısa süre sonra, yaklaşık 14.830 fit (4.520 metre) irtifadayken dehşet verici bir “patlama” sesiyle sarsıldı. Oksijen maskeleri düştü, cep telefonları ve diğer nesneler kabindeki ani basınç boşalmasıyla dışarı fırladı. Yedi yolcu ve bir mürettebat yaralanırken, 177 yolcudan hiçbiri hayatını kaybetmedi. Pilotlar uçağı başarıyla geri döndürdü.

Boeing ve FAA’ya Ağır Eleştiriler

NTSB’ye göre:

• Cıvataların eksikliği belgelenmemişti.

• Panelin çıkarılması işlemini yapan kişiler yeterli eğitim almamıştı.

• FAA denetimleri, sistemsel üretim kusurlarını ortaya çıkaracak yeterlilikte değildi.

• Boeing çalışanları, yoğun baskı altında eğitimsiz şekilde çalıştırıldıklarını ifade etti.

Kapı tapasını çıkaran kişilerin kim olduğu dahi belirsizken, 24 kişilik kapı ekibinden sadece biri daha önce bu işlemi yapmıştı, o da olay günü tatildeydi.

NTSB’nin son 17 ayda yaptığı soruşturmada, Boeing 737 Max 9 uçağının montajı sırasında kapı tapası paneli olarak bilinen parçayı sabitleyen dört cıvatanın çıkarıldığı ve bir daha asla yerine takılmadığı tespit edildi.

Kalıcı Çözüm Hedefleniyor

Boeing ve üretici ortaklarından Spirit AeroSystems, kapı tapasını alternatif sabitleme sistemleriyle yeniden tasarlıyor. Ancak bu çözümün FAA tarafından en erken 2026’da onaylanması bekleniyor. NTSB, tüm 737 Max uçaklarının bu yeni sistemle donatılması gerektiğini vurguluyor.

Güvenlik Kültürü ve Eğitim Eksikliği

NTSB ayrıca, Boeing’in 737 Max üretiminde yeterli eğitim protokolü ve güvenlik kültürü oluşturmadığını, FAA’nın ise geçmiş denetim kayıtlarını düzenli olarak silerek denetimlerin kalitesini düşürdüğünü belirtti.

Homendy, Boeing’in yeni CEO’su Kelly Ortberg’in güvenliği artırma yönündeki çabalarını takdir ettiklerini, ancak çok daha fazlasının yapılması gerektiğini söyledi.

FAA ve Boeing’den Açıklamalar

FAA, “Boeing’i denetleme yöntemimizi temelden değiştirdik. Şirketin üretim sorunlarını çözmesini sağlamak için agresif denetimleri sürdürüyoruz.” açıklamasını yaptı.

Boeing ise yaptığı açıklamada, “Bu kazadan dolayı derin üzüntü duyuyoruz ve tüm operasyonlarımızda güvenliği ve kaliteyi artırmaya devam ediyoruz,” ifadelerine yer verdi.

737 Max’taki Süregelen Kriz

Boeing 737 Max, 2018 ve 2019 yıllarında yaşanan kazalarda toplam 346 kişinin hayatını kaybetmesiyle gündeme gelmişti. O dönem hatalı yazılım nedeniyle uçaklar dünya genelinde uzun süre yere indirilmişti. Şirket, bu kazaların ardından ciddi güvenlik eleştirileri almıştı.